ဗုဒၶဂါယာ
ကမၻာေပၚ၌ အယူဝါဒ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾကရာ မိမိတို႔ အယူဝါဒဆိုင္ရာ မဂၤလာရွိေသာ
ေျမျမတ္ဟု တေနရာရာကို ရိုေသျမတ္နိုးစြာ သတ္မွတ္ပိုင္းျခားၾကစျမဲ ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဝါဒီတို႔သည္လည္း သဗၺညဳဘုရားရွင္ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ထူးျမတ္ေသာ
မဂၤလာေအာင္ေၿမ အရပ္မ်ားကို သတ္မွတ္ထားေလသည္။ ထိုေအာင္ေျမအရပ္မ်ားတြင္
- ေဂါတမဘုရား အေလာင္းေတာ္ ဖြားျမင္ရာ လုမၺိနိဥယ်ာဥ္၊
- သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ ရရွိေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိ ေအာင္ေျမ၊
- ဓမၼစၾကာ တရားဦး ေဟာေတာ္မူရာ မိဂဒါဝုန္ေတာ၊
- ပရိနိဗၺာန္ စံေတာ္မူရာ ကုသိနာ႐ုံ အင္ၾကင္းေတာစသည့္ သံေဝဇနိယ ေလးဌာန ပါဝင္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ေသာ ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔အဖို႔ လြန္ကဲထူးျမတ္ေသာ မဟာေဗာဓိေအာင္ေၿမ သို႔မဟုတ္ ေဗာဓိပလႅင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္တို႔ တည္ရွိခဲ့ေသာ ေနရာေဒသ ပတ္ဝန္းက်င္တဝိုက္ကို ဗုဒၶဂါယာဟု ေခၚသည္။ ဗုဒၶဂါယာသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ ဗီဟားျပည္နယ္တြင္ တည္ရွိသည္။ ကာလကတၱားၿမိဳ႕မွ မီးရထားလမ္းအားျဖင့္ ၂၉၂ မိုင္ ကြာေဝးေသာ ဂါယာခရိုင္ထဲတြင္ တည္ရွိ၍ ဂါယာၿမိဳ႕မွ ေတာင္ဖက္ ၇ မိုင္ေဝးေသးသည္။ ဂါယာဘူတာမွ ဗုဒၶဂါယာသို႔ အငွားယာဥ္၊ ျမင္းလွည္းတို႔ျဖင့္ လြယ္ကူစြာ သြားေရာက္နိုင္သည္။ ေရွးယခင္က ထိုေနရာ ေဒသတဝိုက္ကို မဟန႔္ေခၚ ဟိႏၵဴဘုန္းႀကီးမ်ား ႀကီးစိုးခဲ့ရာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ဘုရားဖူးမ်ားအတြက္ မ်ားစြာ အေႏွာင့္အယွက္ ေတြ႕ၾကရသည္။ ယခုအခါတြင္မူ အိႏၵိယျပည္ေထာင္စု အစိုးရက ဗုဒၶဂါယာကို ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဘုရားေက်ာင္းကန္ အက္ဥပေဒအရ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔မွစ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္လ်က္ရွိသည္။ ထို႔အျပင္ အစိုးရက ေငြေျမာက္ျမားစြာ အကုန္အက်ခံ၍ သာသနာ့ အေဆာက္အအုံမ်ားကို ျပင္ဆင္မြမ္းမံ ေပးထားသည္။
ဗုဒၶဂါယာသည္ ဗုဒၶဘာသာဝင္အေပါင္းတို႔၏ အထြဋ္အျမတ္ဆုံး ျဖစ္ရျခင္းမွာ ထိုေဒသ၌ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ကို ရရွိ၍ မာရ္ငါးပါးကို ေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာ ေအာင္ေျမျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ထိုအရပ္ကို ျမန္မာတို႔က ေဗာဓိမ႑ သို႔မဟုတ္ ေဗာဓိမ႑ိဳင္ဟု ေခၚေဝၚေလသည္။
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားအျဖစ္ကို ရေတာ္မူၿပီးေနာက္တြင္ ထိုေဒသတဝိုက္ရွိ ဌာနခုနစ္ဌာနတြင္ တစ္ဌာနလၽွင္ ခုနစ္ရက္စီ သတၱသတၱာဟ စံေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုဌာနတို႔သည္ ဗုဒၶဂါယာ၌ အဓိကဖူးေမၽွာ္ဖြယ္ရာမ်ားတြင္ ပါဝင္ၾကသည္။
မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္
မဟာေဗာဓိေစတီေတာ္သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္၍ သီရိဓမၼာ ေသာကမင္းႀကီး နန္းစံ ၁၀ ႏွစ္ ၁၁ ႏွစ္ခန႔္တြင္ စတင္ တည္ထားေသာ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူရာ အထိမ္းအမွတ္ ေစတီျဖစ္သည္။ သီရိဓမၼာ ေသာကမင္းႀကီး၏ေနာက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ မင္းမ်ားက ထပ္မံမြမ္းမံၾက၍ ၿဗိတိသၽွ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ျမန္မာဘုရင္ မင္းတုန္းမင္း၏ အလိုေတာ္အရ ၿဗိတိသၽွအစိုးရက မြမ္းမံျပင္ဆင္ေပးခဲ့သည္။ အိႏၵိယ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ဘုရားေက်ာင္းကန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က အုပ္ခ်ဳပ္၍ မြမ္းမံျပင္ဆင္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးသည္။ ထိုေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ဉာဏ္ေတာ္အျမင့္ ေပ ၁၈၀ ခန႔္ရွိသည္။ အရင္းကားၿပီးလၽွင္ အဖ်ားရွူးေသာ ေလးေထာင့္ပုံသဏၭာန္ရွိ၍ ဗိသုကာလက္ရာ ထူးျခားေကာင္းမြန္လွသည္။ ေစတီေတာ္သည္ ႏွစ္ဆင့္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ပိုင္းသည္ ဂူေက်ာင္းပုံစံျဖစ္၍ အတြင္း၌ ႐ုပ္ပြားေတာ္ တဆူ ကိန္းဝပ္လ်က္ ရွိသည္။ အေပၚပိုင္းသည္ ေစတီျဖစ္သည္။ ေစတီ၏ ဖိနပ္ေတာ္ ေထာင့္ေလးေထာင့္၌ ေစတီမႀကီး၏ ပုံသဏၭာန္မ်ိဳး အရံေစတီ တစ္ဆူစီရွိသည္။မဟာေဗာဓိပင္
မဟာေဗာဓိပင္
သတၱသတၱာဟဌာနမ်ား
ဝဇီရာသန ပလႅင္ေတာ္ရွိ ရုပ္ပြားေတာ္
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားအျဖစ္ကို ရေတာ္မူၿပီးသည္မစ၍ အပရာဇိတ ပလႅင္ေပၚမွ မထပဲ ခုနစ္ရက္တိုင္တိုင္ အရဟတၱ ဖိုလ္ခ်မ္းသာကို ခံစားေတာ္မူသည္။ ယင္းသို႔ ပလႅင္ထက္၌ ခုနစ္ရက္ စံေတာ္မူခဲ့သည့္ ပထမ သတၱာဟကို ပလႅကၤသတၱာဟ ဟုေခၚေလသည္။
(ခ) အနိမိသဌာန ။ ။ ခုနစ္ရက္ေျမာက္၍ ပလႅင္ထက္မွ ထလၽွင္ နတ္ျဗဟၼာ အေပါင္းတို႔စိတ္၌ ဘုရားအျဖစ္သို႔ ေရာက္ျခင္းတြင္ သံသယရွိေနသည္ကို ပယ္ဖ်က္ရန္ ေကာင္းကင္သို႔တက္၍ တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူသည္။ ယင္းသည့္ေနာက္ ပလႅင္၏ အေရွ႕ေျမာက္ေထာင့္ ၁၀၄ ေပခန႔္အကြာတြင္ ရပ္ေတာ္မူ၍ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ကိုရရာ ပလႅင္ေတာ္ႏွင့္ ေဗာဓိပင္ကို မမွိတ္မသုံၾကည့္၍ ခုနစ္ရက္စံေတာ္မူခဲ့သည့္ ေနရာကို အနိမိသ သတၱာဟ ဟုေခၚ၍ ဒုတိယ သတၱာဟျဖစ္သည္။ ထိုေနရာတြင္ အထိမ္းအမွတ္ တည္ထားေသာ အနိမိသ ေစတီတစ္ဆူရွိသည္။
(ဂ) ရတနာ စႀကႍေတာ္ ။ ။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီး ေျမာက္ဖက္တြင္ကပ္လ်က္ အေရွ႕အေနာက္ ေပ ၆၀ ခန႔္အတြင္း ေက်ာက္ၾကာပြင့္ ၁၁ ပြင့္ရွိရာဌာနသည္ အနိမိသ သတၱာဟ စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ ရတနာစႀကႍကို ဖန္ဆင္းကာ ခုနစ္ရက္ပတ္လုံး စႀကႍႂကြလ်က္ တတိယ သတၱာဟကို သီတင္းသုံးခဲ့ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။ ထိုေနရာကို ရတနစကၤမန သတၱာဟ ဟုေခၚသည္။
ရတနာစကၤမန သတၱာဟ
(ဃ) ရတနာဃရ ေရႊအိမ္ေတာ္ ။ ။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီး၏ အေနာက္ေျမာက္ ေပ ၇၀ ခန႔္တြင္ နတ္တို႔ ဖန္ဆင္းအပ္ေသာ ရတနာဃရ ေရႊအိမ္၌ ပ႒ာန္းက်မ္းကို သုံးသပ္လ်က္ ခုနစ္ရက္ စံေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုေနရာကို ရတနဃရ သတၱာဟ ဟုေခၚသည္။ စတုတၳ သတၱာဟ စံခဲ့ေသာ ထိုေနရာတြင္ ယခုအခါ အုတ္တိုက္ေစတီငယ္တဆူ ရွိ၍ အႏုပညာ လက္ရာေျမာက္ေသာ ထူပါေက်ာက္တိုင္မ်ားျဖင့္ ဝန္းရံလ်က္ရွိသည္။
ရတနာဃရ ေစတီ
(င) အဇပါလေညာင္ပင္ ။ ။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီး၏ အေရွ႕မ်က္ႏွာ ေပ ၇၀ ခန႔္တြင္ ျမတ္စြာဘုရား သခင္သည္ မာရ္နတ္သမီးေတာ္ သုံးပါးႏွင့္ ဟုံဟုံက ပုဏၰားတို႔ကို ဆုံးမ၍ ခုနစ္ရက္ သီတင္သုံးေတာ္မူခဲ့ေသာ အဇပါလ ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္ရွိခဲ့သည္။ ထိုေနရာတြင္ ေက်ာက္စာ ဌာနက အထိမ္းအမွတ္ စိုက္ထူထားေသာ ေက်ာက္တိုင္ရွိသည္။ ပဥၥမ သတၱာဟ စံခဲ့ေသာ ထိုေနရာကို အဇပါလ သတၱာဟ ဟုေခၚသည္။
(စ) မုစလိႏၵာအိုင္ ။ ။ ဘုရားရွင္ ဆ႒ သတၱာဟကို စံေတာ္မူခဲ့သည့္ ေနရာျဖစ္သည္။ မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္ႀကီး၏ အေရွ႕ေတာင္ဖက္ ေပ ၁၇၀ ခန႔္တြင္ မုစလိႏၵာအိုင္ ရွိခဲ့ရာ ထိုအိုင္အနီး က်ည္းပင္းရင္း၌ ခုနစ္ရက္လုံး စံေနစဥ္ မိုးႀကီးေစြသျဖင့္ မုစလိႏၵ နဂါးမင္းက မိမိပါးပ်ဥ္းျဖင့္မိုး၍ ကိုယ္ကိုေခြလ်က္ ပလႅင္ျပဳကာ လွူဒါန္းျခင္းကို ၿခီးေျမႇာက္ စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထိုေနရာကို အထိမ္းအမွတ္ျပဳေသာ အေဆာက္အအုံ မေတြ႕ရေသာ္လည္း တခါက ရွိခဲ့ဖူးဟန္တူ၍ ေျမေအာက္ျမဳပ္ေနဟန္ ရွိေၾကာင္း အေထာက္အထား အစအနမ်ား ေတြ႕ရသည္။ ထိုသတၱာဟကို မုစလိႏၵ သတၱာဟ ဟုေခၚသည္။
မုစလိႏၵာအိုင္
ရာဇာယတန လင္လြန္းပင္
ထိုေနရာ၌ ခုနစ္ရက္ စံေတာ္မူၿပီး၍ ဘုရားအျဖစ္ ရရွိၿပီးသည္မွ ၄၉ ရက္ေျမာက္တြင္ ထိုလင္းလြန္းပင္ရင္း၌ပင္ ဥကၠလာ ဇနပုဒ္မွ တပုႆ - ဘလႅိက ကုန္သည္ညီေနာင္တို႔အား ဆံေတာ္ရွစ္ဆူ ေပးသနားေတာ္မူ၍ သရဏဂုံ ႏွစ္ပါးတည္ေစခဲ့သည္။ ဆံေတာ္မ်ားကို ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္၌ ဌာပနာတည္ေစခဲ့သည္။
အျခား ထင္ရွားသည့္ သမုိင္းဝင္ ေနရာမ်ား
ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ အဓိကဌာနမ်ားအျပင္ အေလာင္းေတာ္ ဆံေတာ္ပယ္ရာ အေနာ္မာ ေသာင္ကမ္းေနရာ၊ ဒုကၠရစရိယ ၆ ႏွစ္က်င့္ရာ ဥ႐ုေဝ႒ေတာတန္း (မဟာေဗာဓိ ေစတီေတာ္မွ အေရွ႕ေျမာက္ဖက္ ေနရဥၥရာျမစ္၏ အေရွ႕ဖက္ ၆ မိုင္ခန႔္)၊ ေသနနိဂုံးရြာမွ သူေဌးသမီး သုဇာတာ ဃနာနို႔ဆြမ္း ခ်က္ရာဌာန၊ ဃနာနို႔ဆြမ္းကို ဘုရားရွင္ ဘုဥ္းေပးရာဌာန၊ နို႔ဆြမ္းထည့္ေသာ ေရႊခြက္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ေမၽွာရာျဖစ္ေသာ ေနရဥၥရာျမစ္ စသည္တို႔ကိုလည္း အနီးပတ္ဝန္းက်င္ တဝိုက္၌ လွည့္လည္ ဖူးေျမာ္နိုင္သည္။ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္တကြ သတၱဌာနတို႔ တည္ရွိရာ နယ္ေျမကို ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါက ဂါယာဟု မေခၚေသးေပ။ ထိုစဥ္က ဂါယာဟူသည္ သီးျခားေဒသတခု၏ အမည္ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ဓမၼစၾကာတရားဦး ေဟာေတာ္မူရန္ မဟာေဗာဓိပလႅင္မွ ၁၈ ယူဇနာကြာေဝးေသာ မိဂဒါဝုန္ေတာသို႔ ေျခလ်င္ႂကြေတာ္မူရာ မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္ ဂါယာ၏ စပ္ၾကား၌ ဥပကအမည္ရွိ တကၠတြန္းႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေၾကာင္း ဝိနည္းမဟာဝါ ပါဠိေတာ္ႏွင့္ အ႒ကထာတို႔၌ ပါရွိသည္။ ဋီကာ၌ည္း မဟာေဗာဓိႏွင့္ ဂါယာသည္ သုံးဂါဝုတ္ ကြာေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။ မဟာေဗာဓိ ပလႅင္ရွိရာ နယ္ေျမသည္ ဂါယာနယ္တြင္ အပါအဝင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ္ ဤသို႔ ျပဆိုရန္ မရွိေပ။ သို႔ျဖစ္၍ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မမူမီကပင္ မဟာေဗာဓိပင္ႏွင့္ သုံးဂါဝုတ္ ေဝးေသာအရပ္၌ ဂါယာဟုေခၚေသာအရပ္ သီးျခားရွိသည္။ ဘုရား ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီးေနာက္တြင္ ဂါယာနယ္ က်ယ္ျပန႔္လာ၍ မဟာေဗာဓိပင္ရွိေသာ အရပ္သည္ ဂါယာနယ္အတြင္း ဝင္သြားၿပီးလၽွင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ သဗၺညဳတ ေရႊဉာဏ္ေတာ္ရျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ေဒသတဝိုက္ကို ဗုဒၶဂါယာဟု ေခၚတြင္လာသည္။ ဗုဒၶဂါယာ၌ ဘုရားရွင္ သဗၺညဳတ ဉာဏ္ရရွိျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ေနရာမ်ားတြင္ အဓိက အထိမ္းအမွတ္မ်ား စတင္စိုက္ထူခဲ့သူမွာ အေသာကမင္းေခၚ သီရိဓမၼာ ေသာကမင္းႀကီး ျဖစ္သည္။
0 comments:
Post a Comment